Gıda Mühendisliğinde Reaksiyon Kinetiği-Mehmet Özkan
Gıdaların, kimyasal ve biyolojik açıdan aktif sistemler olmaları nedeniyle, kalite düzeyleri; dinamik şekilde ve sürekli olarak yüksekten düşüğe doğru hareket halinde bulunmaktadır. Özellikle işlenmiş gıdaların üretiminde uygulanan proseslerde ve bunu izleyen aşama olan depolamada egemen olan etkenlere bağlı olarak, kalitenin düşme yönündeki hareketi hızlanmaktadır. Bu olumsuz değişmelere neden olan reaksiyonların oluşum mekanizmalarına ve hızlarına ait bilgiler, ortaya çıkabilecek kalite kayıplarının sınırlandırılması açısından son derece önemli verilerdir. Nitekim, bir gıda mühendisinin bir gıdaya ait kalite faktörlerinin tahribine neden olan reaksiyonlara ilişkin verilere sahip olması halinde, bu verilere dayanarak halen uygulanmakta olan bir prosesi optimize edebilir veya yeni bir proses tekniği geliştirebilir. Gerçekten gıda bileşenlerinin; sıcaklık-süre, pH, ışık, oksijen, nem düzeyi vb değişkenlerin etkisi altındaki davranışlarının matematiksel modellerle tanımlanmasıyla, bir gıdanın maksimum kaliteye ulaşması için uygulanan prosesin optimize edilmesi gerçekleş- tirilebilmektedir. Gıda sistemlerine ait kinetik veriler, sadece proses veya depolamanın optimizasyonu için gerekli olmayıp, ayrıca; gıdaların besleme değerlerine ilişkin bilgilerin gerçeğe yakın bir şekilde önceden hesaplanmasına ve böylece etiketlerdeki deklerasyonların ona göre yapılmasına da güvenli bir yol açmaktadır. Gıda sistemlerinde reaksiyon kinetiği son yıllarda çok önemli bir çalışma alanı niteliği kazanmış bulunmakla birlikte, uygulamada yararlanılabilecek kinetik veriler hala çok sınırlıdır. Bu kitap gıda sistemlerinde oluşan reaksiyonlara ait kinetik verilerin saptanması, bunların değerlendirilmeleri ve matematiksel modellere dönüştürülmesi konularını kapsamaktadır. Bu nitelikleriyle dilimizde yayınlanmış ilk eser olarak görülmelidir.
TR − TL
